Intralogistyka – czym jest i jak ją optymalizować?

Firmy dążące do zwiększenia swojej efektywności powinny zadbać o optymalizację procesów w obszarze, jakim jest intralogistyka. Odgrywa ona kluczową rolę w wydajnym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa – to od jakości jej organizacji zależy, jak sprawnie zachodzi transport materiałów, półproduktów i wyrobów, a także jak przebiega wymiana informacji wewnątrz firmy. Z uwagi na duże znaczenie intralogistyki wiele organizacji poszukuje skutecznych sposobów na jej usprawnienie. W niniejszym artykule wyjaśnimy m.in. czym dokładnie jest intralogistyka, z jakich obszarów się składa, a także jak można zoptymalizować jej procesy oraz jakie korzyści może to przynieść dla przedsiębiorstwa.

Intralogistyka – co to jest i jakie są jej kluczowe aspekty?

Aby lepiej zrozumieć, dlaczego intralogistyka odgrywa tak ważną rolę w firmie, warto zapoznać się z tym, jak wygląda jej definicja. Intralogistyka, określana również logistyką wewnętrzną, a niekiedy w pewnym uproszczeniu także transportem wewnętrznym, jest gałęzią logistyki, która zajmuje się zarządzaniem, kontrolą, i optymalizacją przepływu materiałów, półproduktów oraz informacji wewnątrz danej organizacji. Obejmuje ona szereg procesów realizowanych wewnątrz zakładu, mających fundamentalne dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Do procesów intralogistycznych zalicza się wszelkie operacje zachodzące od momentu przyjęcia surowców na magazyn do chwili wydania gotowego wyrobu. W celu ich skutecznej realizacji wykorzystuje się przeznaczone do tego środki transportowe oraz nowoczesne rozwiązania intralogistyczne charakterystyczne dla Przemysłu 4.0, wśród których można wyróżnić m.in. Internet Rzeczy (IoT) oraz fizyczną automatyzację transportu.

Jakie aspekty sprawiają, że optymalnie funkcjonująca intralogistyka ma tak duże znaczenie dla funkcjonowania organizacji? Odpowiednio zaprojektowane i wdrożone procesy intralogistyczne pozwalają zminimalizować ryzyko powstawania opóźnień oraz zagwarantować nieprzerwany przepływ ładunków wewnątrz firmy. Sprawnie działająca intralogistyka wpływa na jakość i efektywność procesów magazynowych i produkcyjnych. Dzięki niej organizacja zapewnia sobie zasoby o optymalnej dostępności i dociążeniu oraz pracowników posiadających niezbędne kompetencje do tego, aby je właściwie obsługiwać.

Z jakich obszarów składa się intralogistyka?

W ramach intralogistyki zawiera się kilka istotnych obszarów, których optymalizacja ma istotne znaczenie z perspektywy przedsiębiorstwa dążącego do wysokiej rentowności i konkurencyjności. Jakie są trzy podstawowe obszary, na które dzieli się intralogistyka?

Wewnętrzny transport materiałów

Pierwszym obszarem, który współtworzy intralogistykę, jest wewnętrzny transport materiałów. Co istotne, w tym pojęciu zawiera się nie tylko transport w obrębie pojedynczego magazynu lub hali produkcyjnej, ale także przepływ materiałów między różnymi obiektami należącymi do jednej organizacji.

Zarządzanie zapasami i przepływem informacji

Elementem intralogistyki jest także zarządzanie zapasami oraz przepływem informacji. Stanowi ono jedno z kluczowych wyzwań, z jakimi musi zmierzyć się firma pragnąca podnieść swoją efektywność. Aby ten obszar mógł funkcjonować optymalnie, organizacja musi zadbać o to, by:

• wszyscy pracownicy mieli bieżący i łatwy dostęp do informacji, które są im niezbędne do sprawnego i prawidłowego wykonywania powierzonych im zadań,
• znać i stale monitorować oraz aktualizować swoje stany magazynowe – dzięki temu nie ma wątpliwości dotyczących tego, gdzie są zlokalizowane dostępne zapasy, jak się zmienia ich stan oraz kiedy należy je uzupełnić.

W celu optymalizacji zarządzania zapasami i przepływem informacji wykorzystuje się obecnie najczęściej specjalistyczne oprogramowanie umożliwiające m.in. sprawną obsługę procesów zakupowych, fakturowanie i kompleksowe monitorowanie przepływu towarów.

Zarządzanie magazynem

Trzecim obszarem, na który dzieli się intralogistyka, jest zarządzanie magazynem. Obejmuje ono komplet procesów logistycznych realizowanych w magazynie, w tym m.in.:

• przygotowywanie zamówień,
• zarządzanie lokalizacją produktów,
• przyjmowanie oraz wydawanie towarów.

Optymalizacja intralogistyki – na czym polega? Przemysł 4.0 w intralogistyce

Wiele nowoczesnych firm, które pragnie podążać ścieżką harmonijnego rozwoju, stara się zadbać o to, aby wznieść swoje procesy intralogistyczne na wyższy poziom. Optymalizacja intralogistyki wymaga skutecznego wdrożenia szeregu systemów i rozwiązań, które przyczynią się do zwiększenia jej efektywności i minimalizacji kosztów. Obserwując tendencje, jakie panują na rynku, można dostrzec, że coraz więcej przedsiębiorstw odważnie skłania się zarówno ku automatyzacji i cyfryzacji swoich zakładów, jak i ku wdrażaniu innego rodzaju technologii charakterystycznych dla Przemysłu 4.0. Na jakie koncepcje i rozwiązania warto zwrócić szczególną uwagę w kontekście optymalizacji intralogistyki?

Wykorzystanie pojazdów autonomicznych i robotów mobilnych

Pojazdy autonomiczne AGV (z ang. Automated Guided Vehicle), określane także mianem wózków samojezdnych, są jednym z nowoczesnych rozwiązań typowych dla Przemysłu 4.0. Są to pojazdy bezzałogowe, które nie wymagają bezpośredniej obsługi operatora. Pozwalają one na automatyzację i uelastycznienie transportu wewnętrznego w przedsiębiorstwie. Ich dużymi zaletami są uniwersalność i funkcjonalność:

• sprawdzają się w procesie przemieszczania zarówno lekkich, jak i bardzo ciężkich ładunków, co pozwala im zastępować tradycyjne wózki widłowe,
• w przeciwieństwie do stacjonarnych rozwiązań, takich jak np. podajniki rolkowe, mogą posłużyć do wykonywania różnych zadań,
• ze względu na swoją programowalność, można je dostosowywać do potrzeb i charakterystyki danego zakładu, także wtedy gdy układ otoczenia ulegnie zmianie czy zaistnieje konieczność zastosowania pojazdu w innej lokalizacji,
• transport ładunków z użyciem pojazdów AGV jest bezpieczny i przewidywalny, co umożliwia precyzyjne planowanie cyklu dostaw w zakładzie produkcyjnym.

Wśród tego typu rozwiązań można wyróżnić m.in. pojazdy AGC (Automated Guided Carts), czyli automatycznie kierowane pojazdy o niskim podwoziu.

Firmy, którym zależy na tym, aby optymalizować swoją intralogistykę w oparciu o rozwiązania Przemysłu 4.0, decydują się również na zastosowanie w swoich zakładach autonomicznych robotów mobilnych AMR (z ang. Autonomous Mobile Robot). Można je wykorzystać do realizacji wielu zadań w obszarze wytwarzania czy montażu. W kontekście autonomicznych robotów mobilnych warto zwrócić uwagę na to, że:

• mogą one zdalnie komunikować się z innymi urządzeniami,
• są wyposażone w systemy, takie jak np. skaner laserowy, które pozwalają im na skuteczną detekcję przeszkód oraz unikanie kolizji,
• wbudowane w nie systemy kamer i czujników laserowych umożliwiają autonomiczne ustalenie optymalnej trasy przejazdu, którą muszą pokonać, aby zrealizować wyznaczone im zadania,
• mogą bezpiecznie pracować w bezpośrednim otoczeniu ludzi,
• można je zintegrować z systemem zarządzania magazynem WMS, co dodatkowo usprawnia pracę w takim obiekcie.

Wdrożenie systemów RTLS

Prawdziwym przełomem w funkcjonowaniu zakładu może okazać się wdrożenie systemu RTLS (ang. Real-Time Location System). Czym jest to rozwiązanie intralogistyczne? RTLS jest systemem lokalizacji wewnątrzbudynkowej, dzięki któremu można monitorować w czasie rzeczywistym zarówno pojazdy, jak i ludzi czy towary. Gromadzone przez ten system dane poddaje się analizie i na tej podstawie określa się m.in:

• jakie jest natężenie konkretnych zasobów w określonym miejscu, w danej chwili,
• jakimi ścieżkami oraz w jakich strefach dane zasoby poruszały się w obiekcie.

Zebrane i przeanalizowane dane można wykorzystać m.in. do optymalizacji tras dostaw czy usprawnienia różnego rodzaju procesów produkcyjnych. Warto podkreślić, że system RTLS może być użyty także do zarządzania flotą wcześniej wspomnianych robotów mobilnych AMR i optymalizacji ich działań operacyjnych zarówno pod kątem efektywności, jak i bezpieczeństwa.

Jakie wyróżniamy podstawowe rodzaje systemów RTLS stosowanych w przedsiębiorstwach produkcyjnych? Oto kilka typów systemów RTLS rozróżnionych z uwagi na zasadę działania.

• UWB RTLS (Ultra szerokopasmowy) – w przypadku tego typu systemów mamy do czynienia z wysokim poborem energii oraz dokładnością utrzymującą się na poziomie od niskiej do średniej. Atutami tego rozwiązania intralogistycznego są przede wszystkim: szybki transfer danych oraz odporność na zakłócenia sygnału. Jego minusem jest z kolei dość złożona konfiguracja infrastruktury.
• Bluetooth RTLS – systemy intralogistyczne wykorzystujące technologię Bluetooth cechują się niskim poborem energii i dokładnością utrzymującą się na poziomie od niskiej do wysokiej. Ich kluczowymi zaletami jest prosta konfiguracja oraz stosunkowo niski koszt.
• Wi-Fi RTLS – uniwersalność oraz możliwość stosunkowo prostego wdrożenia sprawia, że systemy tego typu wykorzystywane w wielu branżach, od sprzedaży po logistykę i zarządzanie zapasami. Charakteryzuje je średnia dokładność oraz pobór energii na poziomie od średniego do dużego.
• RFID RTLS – skalowalność oraz stosunkowo niski koszt tych systemów powoduje, że powszechnie wykorzystuje się je na różnych etapach łańcucha dostaw. Pobór energii w ich przypadku utrzymuje się na poziomie od niskiego do średniego, natomiast dokładność – od niskiego do wysokiego.
• Ultradźwiękowy RTLS – te systemy intralogistyczne cechują się umiarkowaną dokładnością i niskim poborem energii. Często stosuje się je m.in. w robotyce.

Automatyzacja i robotyzacja procesów intralogistycznych oraz wykorzystanie systemu WMS

W celu optymalizacji intralogistyki w firmie wykorzystywane są nie tylko systemy RTLS czy pojazdy autonomiczne. Ważną rolę odgrywa także automatyzacja i robotyzacja procesów intralogistycznych oraz prawidłowe wdrożenie funkcjonalnego systemu do zarządzania magazynem WMS (z ang. Warehouse Management Software).

• Procesami, które w wielu przypadkach wymagają optymalizacji, są kompletacja oraz pakowanie. Chcąc je usprawnić, firma może zdecydować się na wdrożenie specjalnych zrobotyzowanych systemów kompletacji i pakowania w postaci np. robotów współpracujących. Ich funkcję mogą pełnić m.in. maszyny pakujące lub zrobotyzowane ramiona mechaniczne. Zastosowanie tego rodzaju systemów pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich poprzez odciążenie pracowników od powtarzalnych i wymagających fizycznie zadań oraz oddelegowanie ich do bardziej złożonych operacji, a finalnie także na zwiększenie wydajności procesów kompletacji i pakowania.
• Rozwiązaniami umożliwiającymi usprawnienie procesów zachodzących w zakładzie są także zautomatyzowane systemy składowania i pobierania (AS/RS). Przykładami takich systemów są m.in. regały karuzelowe oraz regały windowe. Pozwalają one na automatyczne umieszczanie i pobieranie ładunków z miejsc, w których są one przechowywane.
• System zarządzania magazynem WMS odpowiada za szereg obszarów, takich jak np. optymalizowanie zadań związanych z przyjmowaniem towaru, jego kompletacją oraz wysyłką, monitorowanie zapasów, obsługa zamówień czy zarządzanie lokalizacją produktów. W kontekście usprawnienia procesów intralogistycznych powinno się wesprzeć WMS wdrożeniem skomunikowanego wzajemnie systemu urządzeń korzystającego z technologii Internetu Rzeczy. Dzięki temu magazyn będzie mógł być zarządzany zdalnie, a efektywność realizowanych procesów wzrośnie przy jednoczesnej redukcji ryzyka wystąpienia błędów.

Jakie korzyści przynosi optymalizacja intralogistyki i związanych z nią procesów?

Optymalizacja procesów intralogistycznych w znaczący sposób przekłada się na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wśród najistotniejszych korzyści wynikających z usprawnienia tego obszaru można wyróżnić m.in.:

• wyższą efektywność wynikającą z optymalizacji zarządzania przepływem materiałów, półproduktów oraz informacji w obrębie zakładu,
• zwiększenie produktywności pracowników – rozwiązania Przemysłu 4.0, takie jak pojazdy autonomiczne, roboty mobilne czy systemy RTLS, przyczyniają się do ułatwienia i przyspieszenia pracy, a także redukcji obciążenia fizycznego pracowników,
• możliwość redukcji strat i liczby błędów na skutek automatyzacji i cyfryzacji poszczególnych elementów wielu procesów, a nawet ich całości,
• zwiększenie rentowności przedsiębiorstwa m.in. poprzez obniżenie kosztów produkcji i magazynowania,
• lepszą przejrzystość łańcucha dostaw i sprawniejsze zarządzanie zapasami – dzięki wglądowi w zaawansowane systemy monitorowania można sprawniej oceniać stany magazynowe i lokalizować materiały, półprodukty i wyroby, a w konsekwencji podejmować lepsze decyzje związane z planowaniem produkcji i alokacją zasobów, a co za tym idzie, elastyczniej dostosowywać się do zmian rynkowych,
• zwiększenie jakości obsługi klienta m.in. poprzez zapewnienie mu szybszego dostępu do zamówionych produktów.

Podsumowanie

Znajomość roli, jaką odgrywa intralogistyka w firmie, tego co to jest za obszar oraz jakie procesy obejmuje, ma kluczowe znaczenie dla przedsiębiorstw, które chcą się rozwijać i pozostawać konkurencyjnymi na dynamicznie zmieniającym się rynku. W ramach intralogistyki zawierają się wyjątkowo istotne obszary, takie jak transport wewnętrzny, zarządzanie zapasami i przepływem informacji oraz zarządzanie magazynem, których jakość organizacji oraz efektywność w dużym stopniu wpływają na bieżące funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

Z tego powodu wiele firm decyduje się stawić czoła wyzwaniu, jakim jest optymalizacja intralogistyki w swoim zakładzie. Do realizacji tego celu nowoczesne organizacje wykorzystują innowacyjne technologie i rozwiązania charakterystyczne dla Przemysłu 4.0, takie jak m.in. Internet Rzeczy, pojazdy autonomiczne i roboty mobilne, systemy RTLS, a także zaawansowane programy typu WMS. Udana optymalizacja procesów intralogistycznych pozwala organizacji zapewnić sobie szereg korzyści, do których zaliczyć można np. wzrost efektywności operacyjnej całej firmy, zwiększenie produktywności pracowników, obniżenie kosztów czy poprawę jakości obsługi klienta.

Jako Entra Group świadczymy specjalistyczne usługi, w ramach których pomagamy naszym Partnerom zoptymalizować procesy intralogistyczne w ich przedsiębiorstwach. Działamy kompleksowo, opierając się przy tym na autorskim Modelu by Entra, składającym się z czterech komplementarnych produktów:

• Fit Factory, który współtworzą m.in.: Efektywna Organizacja Produkcji czy Optymalna Kontrola Jakości,
• Flow Factory, którego składowymi są m.in.: Organizacja Dostaw czy Logistyka Produkcji,
• Focus Factory umożliwiający skuteczne i precyzyjne Planowanie Operacyjne oraz optymalizację zapasów w organizacji,
• Full Factory, w którego skład wchodzą m.in. Kultura Ciągłego Doskonalenia czy Zarządzanie przez wskaźniki.

Szukasz profesjonalnego wsparcia w realizacji celu, jakim jest optymalizacja procesów intralogistycznych z wykorzystaniem technologii i rozwiązań Przemysłu 4.0? Zapraszamy do kontaktu.